Dinsdag 19 september 2000. Prinsjesdag! Voor het eerst in vijftig jaar had Nederland een begrotingsoverschot. Wat een weelde. De Rijksbegroting 2001 was de allerlaatste die in guldens was opgesteld. Goed nieuws voor het volk: de belastingen gingen omlaag. Dit terwijl de uitgaven omhoog gingen: in totaal ging het om 362 miljard gulden. Gerrit Zalm en Wouter Bos, minister en staatssecretaris van Financiën, liepen waarschijnlijk met een grote glimlach door Den Haag deze derde dinsdag van september.
Het kabinet had de meest rooskleurige begroting sinds decennia ingediend. Den Haag rekende in 2001 op een overschot van ruim 6 miljard gulden. Premier Kok riep op tot aanhoudende loonmatiging, hij was beducht voor oververhitting van de economie. Snelle loonstijging en oplopende inflatie zouden een einde kunnen maken aan de periode van hoogconjunctuur die Nederland doormaakte. Twee Planbureau-directeuren keken optimistisch naar de toekomst. In NRC Handelsblad spraken ze van beschouwingen over een samenleving met betere voorzieningen en vrijere keuzes. Paul Schnabel: “In de 21ste eeuw zal het gaan om de aristocratisering van het bestaan.” Ze hadden in juli 2000 twee middagen met het kabinet gefilosofeerd over het decennium dat voor de deur stond. Je kon het Planbureau niet van somberheid betichten.
De troonrede, in de Ridderzaal voorgelezen door koningin Beatrix, is hier integraal te vinden. De eerste alinea: “Leden van de Staten-Generaal, aan het begin van deze 21e eeuw beleeft ons land een periode van economische voorspoed. Vanuit de voorspoed van nu werken wij aan de welvaart en het welzijn van morgen. Voor een sterke en solidaire samenleving die in staat is antwoord te geven op de uitdagingen die voor ons liggen, zijn omvangrijke investeringen nodig in de economische en sociale structuur van ons land.”
Voor de renovatie en vernieuwing van het Rijksmuseum in Amsterdam trok het kabinet 445 miljoen gulden uit. Dit bedrag zou in zes jaar worden geïnvesteerd. Dat stond in de vandaag gepresenteerde nota Cultuur als Confrontatie. Door diverse vertragingen zou de verbouwing uiteindelijk bijna tien jaar in beslag nemen. Het atrium is natuurlijk wel prachtig geworden, daar is iedereen het over eens.
Nederland was toe aan een vrouw als premier, zeiden de vicepremiers Annemarie Jorritsma (VVD) en Els Borst (D66) eensgezind in NRC Handelsblad. Ze waren het nadrukkelijk niet eens met minister Tineke Netelenbos (PvdA), die eerder in 2000 het tegendeel had gezegd in een kranteninterview. Bizar, dat we na Wim Kok met Balkenende, Rutte en Schoof steeds alleen maar mannen aan het roer hadden.
Ten minste zestien mensen werden gedood bij een bomaanslag op een groentemarkt in de Pakistaanse hoofdstad Islamabad. Meer dan tachtig mensen raakten gewond. De aanslag was een van de bloedigste die Pakistan de afgelopen tijd hadden getroffen. Het explosief was verstopt in een krat met druiven.
Passagiers van de KLM konden vanaf 1 oktober 2000 vanuit alle delen van het land gratis per trein van en naar Schiphol. Hun vliegticket diende tegelijk als vervoersbewijs voor de Nederlandse Spoorwegen. De service was geldig op de dag van vertrek die het ticket vermeldde, of de dag ervoor. Bij terugkomst in Nederland gold het als treinkaartje tot en met de dag ná de datum van de terugreis naar Schiphol. Het contract gold voor een jaar; als de combinatie beviel, gingen beide partijen door. Helaas: op 1 juni 2003 stopte uiteindelijk dit mooie aanbod.
Nog geen vierentwintig uur na zijn gouden race op de 200 meter vrije slag kreeg Pieter van den Hoogenband het Sydney Aquatic Centre opnieuw aan zijn voeten. Hij doorbrak op de 100 meter vrije slag de magische grens van 48 seconden. De 22-jarige Geldropse student tikte aan na 47,84 seconden. De Nederlander zorgde voor de krachtsexplosie in de halve finales. Het oude record (48,18) stond sinds drie dagen op naam van de Australische zwemmer Michael Klim. Jarenlang gold de mondiale toptijd (48,21) van meervoudig wereld- en olympisch kampioen Alexander Popov, de grootvorst onder de sprinters, als een onneembare hindernis.
De Nederlandse mannenestafetteploeg op de 4 keer 200 meter vrije slag behaalde in Sydney de bronzen medaille. Het kwartet, bestaande uit Pieter van den Hoogenband, Martijn Zuijdweg, Johan Kenkhuis en Marcel Wouda, moest zijn meerdere erkennen in de Australiërs, die met grote overmacht de gouden medaille veroverden, en de Amerikanen, die daarna het zilver opeisten. De Nederlanders tikten aan in 7.12,70, een Nederlands record. Wouda barstte vervolgens in tranen uit. Na een lange lijdensweg, met twee min of meer mislukte olympische optreden (Barcelona 1992 en Atlanta 1996), was de wegbereider van de Nederlandse zwemsuccessen zijn emoties niet langer de baas. Gesteund door Van den Hoogenband verdween hij vervolgens achter de coulissen.
De Nederlandse waterpolovrouwen bereikten ondertussen de halve finales. Ze wonnen met 7-4 van Canada. In het tennistoernooi bereikte de Nederlandse Miriam Oremans de tweede ronde. Daarin zou ze de Amerikaanse Monica Seles treffen.
Het Nederlands mannenvolleybalteam bleef goed spelen in Sydney. De titelhouder won ook de tweede groepswedstrijd. Nederland versloeg gastland Australië met 3-0. De setstanden waren: 25-19 25-17 en 25-15.
Niet alles lukte. Het olympisch toernooi was nog geen drie dagen onderweg of de Nederlandse hockeysters maakten zich al op voor de terugreis. Na het gelijkspel tegen Zuid-Afrika (2-2), deze dag in de tweede speelronde in Homebush Bay, mocht de Europees kampioen slechts hopen op een wonder, met duels tegen Nieuw Zeeland en Duitsland in het vooruitzicht. Eerder verloren de vrouwen van bondscoach Tom van ’t Hek al van China.
In het olympisch judotoernooi stond Nederland na drie dagen nog met lege handen, treurden media deze dag. Maar (spoiler) hier zou Mark Huizinga een dag later een groot succes boeken.
En dan ten slotte voetbal; PSV speelde in de Champions League. De Eindhovenaren hadden zich in groep G in een riante uitgangspositie kunnen manoeuvreren. Bij winst op Anderlecht zou de tweede ronde binnen bereik zijn. Bij een gelijkspel zou PSV de kansen op de kwalificatie in eigen hand hebben. Ze verloren echter met 1-0. Het team van trainer Erik Gerets speelde zwak. Op het middenveld toonden Vogel en Van Bommel zich superieur; in de aanval lag wederom de achilleshiel van PSV. Na de nederlaag wachtte de ploeg van Gerets nog een spannend vervolg in de Europese competitie.
