Donderdag 22 juni 2000. Shanghai Noon kwam in de Nederlandse bioscopen, met Jackie Chan en Owen Wilson. En ook Flawless, met Robert De Niro en Philip Seymour Hoffman. Wie hier hele warme herinneringen aan heeft overgehouden, mag zich melden.
Het was een zwarte dag in Nederland. Er waren meer kindermoorden dit jaar en ze zijn allemaal even triest, maar deze nestelde zich het meest in ons collectieve geheugen. De Schiedammer Parkmoord. Het 10-jarige meisje Nienke Kleiss speelde in het Schiedamse Prinses Beatrixpark met haar 11-jarige vriendje Maikel. Een roofdier kon zich niet bedwingen. Het meisje werd seksueel misbruikt en daarna vermoord. Ook de jongen werd neergestoken, maar hij overleefde en kon alarm slaan. Op de foto de bloemenzee op de plaats delict.
De zaak zou geruchtmakend worden vanwege een aanvankelijke verkeerde veroordeling. Een Vlaardinger hield na een eerdere valse bekentenis het hele proces vol dat hij onschuldig was. Toch werd hij veroordeeld, tot achttien jaar cel en tbs. Deze justitiële dwaling kreeg uiteindelijk veel aandacht door een opeenstapeling van blunders bij politie, justitie, deskundigen en politiek. In 2004 werd de zaak pas echt opgelost, na een bekentenis van ene Wik H. uit Rotterdam. De rechter veroordeelde hem in 2005 tot achttien jaar gevangenis en tbs met dwangverpleging. Wegens doodslag, voor de volledigheid. En dus uiteindelijk niet voor moord. Hier alles over de tragedie.
Er waren heftige protesten deze dag in Amerika, naar aanleiding van de executie van de 36-jarige Gary Graham in Texas. Hij kreeg een dodelijke injectie toegediend vanwege een moord die hij op 17-jarige leeftijd zou hebben gepleegd. Het vonnis was omstreden; Graham had altijd ontkend en er was maar één getuigenverklaring. Een schoolvoorbeeld van de onzorgvuldigheid waarmee soms doodvonnissen werden uitgesproken. Vooral het ontbreken van goede rechtsbijstand aan armlastige verdachten, die vaak tot minderheidsgroepen behoorden, speelde hierbij een belangrijke rol. Zo was de advocaat van de zwarte tiener Gary Graham indertijd een parttimer die ook als barkeeper werkte. Woede volgde, en geëmotioneerde reacties van iconen als burgerrechtenactivist Jesse Jackson.
Het groeiende aantal ter dood veroordeelden van wie in hoger beroep de onschuld werd vastgesteld, onder meer dankzij DNA-technologieën, leidde tot een groeiende kritiek op de doodstraf. In Illinois werden al in januari 2000 alle doodvonnissen opgeschort. Het bracht de Texaanse presidentskandidaat George W. Bush in een lastig parket. Tijdens zijn gouverneurschap in Texas steeg het aantal executies sterk. Maar tegenstander Al Gore was als de dood om als ‘soft on crime’ te worden afgeschilderd; tweederde van de Amerikanen was vóór de doodstraf. En zo werd het thema nooit echt belangrijk in de verkiezingsstrijd.
In Amerika werden deze dag belangrijke foto’s vrijgegeven door de NASA. De ruimtevaartorganisatie wilde hiermee bewijzen dat er recentelijk nog water had gestroomd op Mars. Was er nog steeds water en zelfs leven? Tussen de tienduizenden foto’s die de Mars Global Surveyor sinds maart 1999 naar de aarde zond, zaten er ruim honderd waarop kronkelende beddingen en geulen te zien waren. Dat zou wel eens het gevolg kunnen zijn van stromend water, zo dacht men. De geulen waren relatief jong, in ieder geval niet meer dan een miljoen jaar oud. De mogelijkheid bestond dat er nog altijd water aanwezig was – wellicht niet eens zo heel diep onder de oppervlakte. En dan was er ook een grote kans op een of andere vorm van leven. Een mooie opkikker voor de NASA, na twee recente Mars-missies die faliekant waren mislukt.
Het was de eerste rustdag van het EK sinds het toernooi was begonnen. Selecties konden even naar adem happen; de kwartfinales begonnen op 24 juni. Er waren nog acht ploegen actief en daarvan kwamen er zeven uit het zuidelijke deel, merkte NRC Handelsblad op. De enige uit het noordelijke deel, was Nederland. En bij Oranje waren negen voetballers actief bij clubs in Zuid-Europa. “Dat kan duiden op een ontwikkeling in het voetbal en een verschuiving van kwaliteitsvoetbal naar het mediterrane speltype. Niet langer is enthousiasme, fysieke conditie en systematisch voetbal, waarop het Noord- en West-Europese spel patent heeft, doorslaggevend. Vaardigheid en gevoel voor het spel met de bal lijken het te gaan winnen. Artistiek voetbal gelardeerd met passie heeft aan het begin van een nieuw millennium de overhand gekregen.”
Een rechter veroordeelde ondertussen in Brussel een 33-jarige Engelse voetbalsupporter tot zes maanden cel wegens geweld tegen de politie op 17 juni, na de EK-wedstrijd Engeland-Duitsland.
De Algemene Rekenkamer uitte in een deze dag verschenen rapport vernietigende kritiek op de besluitvorming over de aanleg van de Betuwelijn, een project van tien miljard gulden. Volgens de Rekenkamer was relevante informatie niet optimaal benut en was de kwaliteit van wel gebruikte informatie onvoldoende gewaarborgd. De ministers Netelenbos (Verkeer en Waterstaat) en Pronk (VROM) deelden de conclusies van de Rekenkamer op hoofdlijnen en zegden toe de aanbevelingen voor nieuwe infrastructuurprojecten te zullen overnemen.
Bij een vliegtuigongeluk in China kwamen 42 mensen om het leven. Het toestel stortte neer op een buitenwijk van Wuhan, in Midden-China. Er was ook een tragisch scheepsongeluk op de Yangtze-rivier, de langste rivier van China en een van de belangrijkste waterwegen in het land. Een veerboot die passagiers vervoerde zonk in de provincie Sichuan, een bergachtig gebied in het zuidwesten van China. Bij dit ongeluk kwamen 131 mensen om het leven.
De prijzen op de huizenmarkt waren ten slotte een stimulans voor de economie, kopten de dagbladen. De gestegen huizenprijzen zorgden de afgelopen jaren voor een forse economische impuls. In de periode van 1996 tot 1999 verzilverden Nederlanders massaal de overwaarde van hun eigen huis door het oversluiten van de bestaande hypotheek of het nemen van een tweede hypotheek. Van het opgenomen geld was 32 miljard gulden uitgegeven aan woningverbetering en consumptieve bestedingen, terwijl 7 miljard was gebruikt voor het aflossen van leningen en het doen van beleggingen.
Universiteiten boden steeds vaker studies in het Engels aan om buitenlandse studenten te trekken en Nederlandse studenten voor te bereiden, schreef NRC Handelsblad. Grappig: dat vinden we tegenwoordig heel normaal.
