Vrijdag 12 mei 2000. The day before. In Amsterdam werd druk gerepeteerd. Op zaterdag 13 mei werd het Olympisch Stadion heropend na een grondige renovatie.
Freelance journalist Willem Oltmans (75) kreeg na negen jaar procederen een schadevergoeding van acht miljoen gulden van de Staat der Nederlanden. Een onafhankelijke arbitragecommissie kwam tot die beslissing. Geen excuses, wel een heleboel geld. Het was dus D-Day voor Oltmans, die hier jaren voor had gestreden. Volgens de commissie stond vast dat het ministerie van Buitenlandse Zaken Oltmans sinds 1958 ten onrechte had gehinderd en verdacht gemaakt. “Hierdoor is de eer en reputatie van Oltmans zodanig beschadigd dat zulks niet of nauwelijks te herstellen viel.” Oltmans liep door de tegenwerking aanzienlijke financiële schade op. Vandaag volgde eindelijk gerechtigheid.
De problemen waren begonnen toen Oltmans in de jaren vijftig bevriend raakte met de Indonesische president Soekarno en pleitte voor de overdracht van Nieuw-Guinea aan Indonesië. Dat was vervolgens tegen het zere been van de toenmalige minister van Buitenlandse Zaken, Joseph Luns. Die gebruikte vervolgens al zijn macht en invloed om Oltmans het leven zuur te maken. En met succes: de journalist kreeg nauwelijks meer opdrachten en moest ten slotte zien rond te komen van een bijstandsuitkering. In 1991 was Oltmans naar de rechter gestapt. Hij liet onder meer prinses Margriet en oud-premier Ruud Lubbers (foto) als getuigen oproepen. Eerdere schikkingen wees hij af, nu was hij zeer tevreden. “Het eerste wat ik ga doen is een normale flat huren, waar een vleugel in kan. En dan pianospelen.” Oltmans overleed uiteindelijk in 2004. De foto is van het ANP.
Ten minste vier onopgeloste liquidaties in het drugsmilieu werden in de jaren tachtig en negentig gepleegd in opdracht van de drugsorganisatie van Klaas Bruinsma. Dat zei Thea Moear, destijds de belangrijkste compagnon van Bruinsma, in het boek The Godmother van Parool-verslaggever Bart Middelburg dat op deze dag verscheen. Bruinsma werd zelf vermoord in 1991. Volgens Moear ging het om de Joegoslaaf Alexander Marianovic, kickbokser André Brilleman, drugshandelaar Jan Pafort en de Britse crimineel Roy Adkins. De liquidaties waren nog niet verjaard. Justitie in Amsterdam wilde nog niet zeggen of het heropening van de moordzaken overwoog.
Voor het eerst sinds 1945 exposeerde de inmiddels 97-jarige Leni Riefenstahl weer in Berlijn. In Galerie Camera Work waren foto’s te zien die zij in 1936 maakte van de Olympische Spelen in Berlijn. De omstreden Olympische Spelen, omdat Hitler er een propagandashow van maakte: hij wilde de superioriteit van het Arische ras tonen tijdens deze Spelen. Wellicht daarom liet hij ook zijn favoriete filmster en filmmaakster Riefenstahl de officiële film van de Spelen maken. Riefenstahl heeft altijd gezegd niet met de nazi’s gesympathiseerd te hebben; dat blijft zeer twijfelachtig. De controversiële vrouw werd 101 jaar, ze stierf in 2003.
Pieter van den Hoogenband was enkele weken uitgeschakeld. De 22-jarige zwemmer van PSV had een scheurtje in een pees van zijn rechterschouder opgelopen. Dat wees een MRI-scan in het ziekenhuis van Geldrop deze dag uit. Van den Hoogenband, medaillekandidaat op de 50, 100 en 200 meter vrije slag bij de Olympische Spelen in Sydney, liep de blessure op 8 mei op bij oefeningen in het krachthonk. Grappig: journalisten schreven wel over deze blessure, maar hoe was het nou precies gebeurd in dat krachthonk? Waarom was zijn trainingsmaat even afgeleid? Daarover sprak Pieter in onze podcast. Luister hem hier terug. Zelf was ie overigens laconiek. “Het is maar een kleine tegenslag, meer niet. Ik heb nog vier maanden tot de Olympische Spelen. Mijn voorbereiding loopt hierdoor heus niet in het honderd.”
Marco Pantani besloot op het laatste moment toch mee te rijden in de Ronde van Italië. De 30-jarige wielrenner die in 1999 in een dopingkwestie verzeild raakte, staat op 13 mei aan de start van de eerste etappe van de Giro d’Italia. Het betrof een proloog die in Rome zou worden verreden en die zou eindigen bij het Sint Pietersplein. Paus Johannes Paulus II ontving Pantani, de eindwinnaar van 1998, met de andere deelnemers aan de Giro d’Italia op een privé-audiëntië. Marco Pantani: in 1998 won hij als eerste Italiaan sinds 33 jaar de Tour de France, in 2004 overleed hij eenzaam in een hotelkamer. Men discussieert nog steeds over de doodsoorzaak.
Koningin Elizabeth II opende in Londen het nationale museum van Groot-Brittannië, Tate Modern. Het is sindsdien een populaire bestemming geworden voor veel Londenaren en toeristen, met ongeveer vijf miljoen bezoekers per jaar.
Justitie ging er ten slotte van uit dat voor het EK ruim 400 gevangeniscellen en honderden politiecellen nodig waren. Een behoorlijke capaciteit. Tot augustus werden er daarom geen mensen opgepakt die veroordeeld zijn tot een korte gevangenisstraf, zo liet een hoofdofficier van Justitie vandaag weten. Met die maatregel probeerde Justitie dus cellen vrij te maken voor voetbalvandalen; een aankondiging die reacties opriep.
